Inicjatywa „Inteligentne Wioski” (Smart Village) zakłada stworzenie zrównoważonych, innowacyjnych i zintegrowanych społeczności wiejskich, które mają wykorzystywać nowoczesne technologie komunikacyjne i informatyczne. Celem inicjatywy jest poprawa jakości życia mieszkańców wsi, promowanie zrównoważonego rozwoju wiosek, rozwój gospodarki, tworzenie nowych miejsc pracy i rozwijanie infrastruktury cyfrowej.
Inteligentne wioski to nowe podejście w zakresie kształtowania polityki Unii Europejskiej. Koncepcja Smart Village ma na celu stworzenie lepszych warunków życia dla mieszkańców wsi, zachowanie dziedzictwa kulturowego i historycznego oraz promowanie zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska.
Bądź smart, bądź eco!
Smart village może obejmować szereg różnych działań i inicjatyw takich jak: cyfrowe usługi publiczne, czyli umożliwienie mieszkańcom wsi korzystanie z systemów informatycznych, które są na bieżąco rozwijane. Ludzie na wsi powinni mieć dostęp do usług publicznych związanych ze zdrowiem, administracją, czy też edukacją. E-gospodarka to kolejny przykład zastosowania technologii informatycznych, które mają na celu zwiększenie efektywności produkcji i handlu, nie tylko w rolnictwie. Pozytywnie ma też wpłynąć na komunikacje. Jeśli chodzi o produkcje, to ważnym hasłem jest zrównoważone rolnictwo, czyli świadome rozwijanie ekologicznych upraw żywności, edukacyjne podeście i zwiększanie dostępu do wysokiej jakości upraw. Cel zakłada powiększenie produkcji rolnej, jednak ze znacznie mniejszym wpływem na środowisko
i ograniczenie negatywnych skutków. Promocja wioski smart jest też kluczowa, która powinna być zgodna z projektowymi standardami, dzięki promocji lokalnych produktów. Ważny punkt to wykorzystywanie energii odnawialnej, aby zaspokoić potrzeby energetyczne wioski. I zrównoważona turystyka, która ma przyciągać turystów, co pozwoli na wzmocnienie gospodarki. W ramach inteligentnych wiosek gmina może starać się o pieniądze z Funduszy Europejskich, w ramach programów Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) czy Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS). Są również programy rządowe, które oferują szereg wsparcia, ale także fundacje i organizacje pozarządowe mają taką ofertę w postaci grantów.
Z jakimi problemami borykają się mieszkańcy wsi?
Bardzo często w małych miejscowościach brakuje transportu publicznego (autobus lub kolej), dzięki któremu możemy dostać się do pracy, szkoły, sklepu. Jest to jedno z najczęstszych barier z którymi borykają się mieszkańcy na wsiach. Bolączką jest również brak dostępu do usług handlowo-usługowych. Jest spore wykluczenie osób starszych i słaby dostęp do opieki zdrowotnej. Brakuje odpowiedniej edukacji. Programy inteligentnych wiosek mają zaradzić na tego typu problemy i podejmować kroki w polepszeniu technologii cyfrowej, usług ekonomicznych i społecznych. Zmiany są dopasowywane do potrzeb regionu i opierają się na potencjale obszaru, który ma zostać ulepszony, ale też poprawić jakość i poziom życia zamieszkałej tam ludności. Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk organizuje konkurs „Moja SMART wieś”, który ma na celu zwiększyć możliwość stosowania innowacyjnych rozwiązań na obszarach wiejskich. Można otrzymać nagrodę pieniężną na realizacje zgłoszonej inicjatywy.
Marta KRAJNIAK
Artykuł opracowany w ramach kampanii społecznej #IDEEprzezWieś
